Veel politieke partijen in Nederland willen meer geld steken in defensie, maar blijven tegelijk zuinig.
De meeste politici zijn het erover eens dat we in instabiele tijden leven en dat ons huidige leger daar niet voldoende sterk voor is. Simpelweg voldoen aan de NAVO-afspraak dat landen twee procent van het nationaal inkomen reserveren voor defensie, is echter vooral voor linkse en middenpartijen een stap te ver.
Europese landen staan al jaren onder druk van de Amerikanen om meer geld te steken in hun krijgsmacht. President Barack Obama maakte tijdens zijn ambtsperiode al meerdere malen duidelijk dat de Europese NAVO-landen meer moeten bijdragen. Met de komst van Donald Trump is die lijn nog zwaarder aangezet.
Trumps verklaringen dat de NAVO een ‘verouderd’ instituut is, lijken vooral bedoeld om de partners van Amerika duidelijk te maken dat ze zich eindelijk eens aan afspraken moeten houden over de financiële bijdrage aan het leger die in NAVO-verband is afgesproken. In een tv-item over de NAVO kon satiricus Arjen Lubach afgelopen zondag niet anders dan Trump gelijk geven op dit punt.
Nederland houdt zich niet aan NAVO-bijdrage
Met Trump aan het roer in de VS en met Vladimir Poetin in het oosten, lijken Europese landen wel te beseffen dat ze niet straffeloos kunnen blijven teren op de bescherming van het Amerikaanse leger, zonder zelf iets meer te doen.
In november sprak EU-buitenlandcoördinator Federica Mogherini over een noodzakelijke 'revolutie in defensie en veiligheid', die gepaard gaat met plannen voor een forse investering in de Europese wapenindustrie.
In Nederland staat de defensiebegroting ook behoorlijk hoog op de agenda bij de Tweede-Kamerverkiezingen van maart, blijkt uit de diverse verkiezingsprogramma's.
De officiële NAVO-norm, het bedrag dat NAVO-landen beloven in defensie te steken, ligt op twee procent van het bruto binnenlands product (bbp). Nederland zit daar al sinds 1993 onder. Momenteel ligt ons defensiebudget rond de 1,2 procent van het bbp. Het Europees gemiddelde ligt op 1,43 procent.
Van de grote partijen willen VVD en CDA richting die NAVO-norm van twee procent. Van de kleinere en nieuwe partijen willen ook ChristenUnie, SGP, 50Plus, Artikel 1, Forum voor Democratie, Nieuwe Wegen en VNL dit.
Niet alle voorstanders willen dit direct bereiken. Het CDA, bijvoorbeeld, ziet het Europese NAVO-gemiddelde als tussenstap voor de komende vier jaar, ChristenUnie wil beginnen met een investering van 2 miljard euro.
Laat de Amerikanen maar betalen
Maar, mochten de VVD en het CDA gaan samenwerken, zullen ze waarschijnlijk ook de steun van andere partijen nodig hebben. En die zijn iets minder enthousiast over extra investeren in het leger.
D66 houdt bijvoorbeeld vast aan het Europees NAVO-gemiddelde, en wil daar in stappen naartoe bouwen. Dat ligt dus onder de 2 procent waar Trump (en Obama voor hem) zo hard op hamert.
PvdA wil ook investeren in defensie, maar vindt de NAVO-norm te hoog. “Naar 2 procent van het nationale inkomen gaan, zou een verdubbeling betekenen van onze defensie-uitgaven”, aldus de toelichting van de partij in de Stemwijzer.
GroenLinks zegt “niet te willen bezuinigen”, maar wil gericht investeren in training en beveiliging van computernetwerken.
SP wil de krijgsmacht omvormen in een vredesmacht en zegt daar geen extra geld voor nodig te hebben. DENK heeft een soortgelijke opvatting. Partij voor de Dieren wil conflicten voorkomen door de aarde “duurzaam te beheren” en voedsel en hulpbronnen eerlijk te verdelen.
De PVV zegt niets over het verhogen van het defensiebudget en geeft daar verder ook geen opheldering over.